AĞRI iki TUTAK İLÇESİ'nin tarihi ve kültürel yapısı hakkında kısa bilgi verelim.
İsmi 1902 yılında Andab (idari bölge), 1912 yılında Tutak olmuştur. 20. Yüzyıl başında Karapapak / Terekeme yerleşim yeri olmuştur. Günümüzde Karapapak / Terekeme ve Kürtler karışık olarak yaşamaktadır. 1878'de Karapapak nüfusun iskân edildiği bir yer iken günümüzde göç ve çeşitli nedenlerle Türk-Kürt nüfus eşitlenmiştir.
İdari bölge adı öteden beri Andap / Antap'tır. Kasaba 1878'de iskân edildi. Nehrin iki yakasını kapladığı için “İki mahalle” anlamına gelen Dûtak adı verildiği rivayet edilir.
Ağrı – Tutak köyleri şöyledir. Akyele (Mollaşemdin), Bayındır, Daldalık (Şeyhzilan), Esmer, Aşağı Külecik (Dadıkan), Geçimli, İsaabat, Kılıçgediği (Hanik), Sincan, Tuluklu (Musik veya Atayurt), Yayıklı (Ohan), Çobanoba, Gültepe, Palandöken, Ekincek, Akyele Mollaşemdin Tutak’ın en büyük karapapak köyüdür. Ayrıca Tutak merkezin en az % 50 Karapapaktır.
Türkiye Ağrı / Tutak Terekeme - Karapapak Türkleri Köyleri.
Ataköy köyü
Geçimli köyü
Akyele (Mollaşemdin) köyü
Gültepe köyü
Aşağıkülecik (Dadıkan) köyü
İsaabat köyü
Batmış köyü
Kılıçgediği(Hanik) köyü
Bayındır köyü
Palandöken köyü
Çobanoba (Tezeköy)
Tuluklu (Musik) köyü.
Daldalık (Şeyhzilan)
Sincan köyü.
Ekincek (sevik) köyü:
Yayıklı (Ohan) köyü
Esmer köyü
*****
Tutak / Ataköy köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köyüdür. Kuruluş (Köken) olarak Karapapak / Terekeme köyüdür 20. Yüzyılın başında Krapapak / Terekeme yerleşim yeri olmuştur. İsmi 1928 yılında Ata yurdu olarak köy statüsü kazanmıştır. Ataköy'ün nüfusunun büyük bir kısmı Terekeme yani Karapapak'tır.
Sonraları çeşitli sebeplerle Terekeme - Karapapaklar bu köyden başka bölgelere göç ederek köy yerini Kürt kökenli vatandaşlara satmış ve köy kısmen Kürttür. Günümüzde köyün nüfusunun tamamına yakını Terekeme / Karapapaktır. Ağrı iline 52 km, Tutak ilçesine 12 km uzaklıktadır.
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır. Ancak kullanılamamakta, taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi vardır ancak PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi var fakat kullanılmamaktadır. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektirik ve sabit telefon vardır.
Tutak / Akyele (Mollaşemdin) köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. Karapapak/Terekeme köyüdür. 20. Yüzyıl başında Krapapak/Terekeme yerleşim yeri olmuştur. İsmi 1928 yılında Molla Şemdin olarak köy statüsü kazanmıştır. Köy halkı Türk kültür, gelenek ve görenekleri içerisinde yaşamını sürdürmektedir. Akyele köyü, Ağrı il merkezine 49 km. Tutak ilçesine ise 9 km. uzaklıktadır.
Köy halkının başlıca geçim kaynakları tarım, hayvancılık ve Arıcılıktır. Köyde, bir adet ilköğretim okulu vardır, ancak ilköğretim 5. sınıfa kadar eğitim köy okulunda sağlanmakta; 6.7. ve 8 sınıflar ise taşımalı eğitimden yararlanmaktadır.
Köyün içme suyu şebekesi vardır. Fakat temiz olmadığı için köy halkı tarafından içme suyu kaynağı olarak kullanılmamaktadır. Köyün kanalizasyon alt yapısı bulunmamaktadır. Köyde bir adet sağlık ocağı da bulunmaktadır. Akyele köyü elektrik, sabit telefon ve GSM operatörleri altyapısı ve hatlarına sahiptir.
Tutak / Aşağıkülecik (Dadıkan) köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. İsmi 1912 yılında Dadikân 20. Yüzyıl başında Karapapak / Terekeme yerleşimi. Köy halkı Karapapak / Terekeme Türklerinden oluşmaktadır. Karapapak / Terekeme Türkleri kültürü yaşanmaktadır. Ağrı iline 46 km, Tutak ilçesine 6 km uzaklıktadır. Köyün tamamı Gürcistan borçalı bölgesi saraçlı köyünden göç eden mehemmed ağa ve akrabaları tarafından ilk kez iskan edilmiştir. Köyün meşhur yemekleri genelde hamur işleri haşıl ,hangel, feselli,gevrek, kete pişi ve kesme eriştedir.
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır ve faaldir. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi vardır ancak PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektirik ve sabit telefon vardır.
Tutak / Batmış köyü:
1912 yılında köy statüsü almıştır. Köyde Krapapak Terekeme türkleri ve kısmen az da olsa Kürtler birlikte yaşamaktadır. Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. Karapapak/Terekeme Türkleri kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Geleneklerine bağlıdırlar. Geleneksel kültürel faaliyetleri ise Palandöken köyünün etkisi altındadır. Ağrı iline 30 km, Tutak ilçesine 10 km uzaklıktadır. Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Tutak / Bayındır köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. 1912 yılında Bayındır ismini alarak köy statüsüne geçmiştir. Tamamına yakını Karapapaklar/Terekeme yerleşim yeridir. Bayındır köyü nüfusunu Kafkas Türkleri (yoğunlukla Karapapaklar), Kürtler ve Yezidilerden oluşturmaktadır. Günümüzde bu farklı milletlerin tamamı asimile olarak Anadolu Türkü anlayışına sahip olmuşlardır. Bölgedeki en büyük Türk Köylerinden biridir. Dini inanç olarak yine tarih içinde Sünnilik, Alevilik, Yezidilik inançları hüküm sürmüşse de günümüzde nüfusun tamamı Sünnilik inanç ve uygulamalarını benimsemiş durumdadır.
Köyün adı oğuzların Türksöylencelerinde adı geçen efsanevi kağan, Bayundur Han’dan alır. Bayundur Han, Korkut Ata (Dede korkut) öykülerinde Han’lar Han’ı olarak tanımlanır. Bayındır Han hükmettiği halka her sene büyük şölen düzenler, yiyecek ve içecek yağma ettirir. İsminin anlamına bakıldığında Ülkeyi dirlik ve düzen içinde tutan, geliştiren, uygarlığı yayan bir kişi olduğu ve bu ismin belki de bir unvan olarak verildiği akla gelmektedir.
Düğün ve cenaze törenleri İslam inanç esaslarına ve bölge geleneklerine göre gerçekleştirilmektedir. Yemek kültürü ise karasal iklim şartlarının gereği olarak tahıl ve kırmızı et ağırlıklıdır. Tepebaşı adında 10 hanelik bir mezrası mevcuttur. Köy halkı ilkbahar ve yaz aylarında bu mezraya çıkarak besicilik ve tarımla uğraşmaktadırlar.
Köyün gelenek, görenek ve yemeklerihakkında bilgi yoktur. Ağrı iline 49 km, Tutak ilçesine 9 km uzaklıktadır. Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Köyde, ilkokul vardır ancak sekiz yıllık kesintisiz eğitim uygulaması sebebiyle kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyde sağlık ocağı da mevcuttur, ancak son yıllarda sağlık görevlisi bulunmamaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi vardır ancak ptt acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektirik ve sabit telefon vardır.
Tutak / Çobanoba (Tezeköy) köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. 1928 yılında Hato Komu (hatonun Koyun yatağı) ismini alarak köy statüsüne geçmiştir. Köyün yerinde önceleri koyun sürüleri otlatılıp gece yatırıldığı yer olduğundan ismini buradan almıştır. Köyün tamamını Karapapak Türkleri oluşturmaktadır. Buraya yerleşen Karapapaklar 1877 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan kaçarken, aşiret reisi Osmanlı eyalet beylerbeyi Yusuf Paşa tarafından buraya yerleştirilmiştir. Karapapak Türkleri aşireti kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.
Ağrı iline 29 km, Tutak ilçesine 11 km uzaklıktadır. Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi var. Kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektirik ve sabit telefon vardır. Günümüzde Köyde nüfusun çoğunluğuu Karapapak/Terekeme türkleri oluşturmakla birlikte köye sonradan yerleşmiş kısmen cüzü miktarda kürt nüfusuda mevcuttur.
Tutak / Daldalık (Şeyhzilan) köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. 1928 yılında köy statüsü almıştır. 20. Yüzyıl başında Karapapak/Terekeme yerleşimi. Köy halkı, Karapapak / Terekeme Türklerinden oluşmaktadır. Karapapak/Terekeme Türkleri kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Geleneklerine sahiptirler. Ağrı il merkezine 45 km, Tutak ilçesine 5 km uzaklıktadır.
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ve kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi vardır ancak PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektirik ve sabit telefon vardır.
Tutak / Ekincek (sevik) köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. 20. Yüzyıl başında Karapapak / Terekeme yerleşimi olmuştur. Köy, 93 harbi sonrasında buraya gelen karapapaklar’ın yerleşimi ile kurulmuştur. İsmi 1902 yılında Sevk "Karalar", 1928 yılında Sevik olmuştur. 1820 yılında Karapapak muhacirler iskân edilmiştir. Ağrı iline 56 km, Tutak ilçesine 14 km uzaklıktadır. Köy halkı Ardahan iline bağlı çıldır ilçesinin Meredis, Yukarı Canbaz, Gehreşen, Pehreşen ve Taşbaşı köylerinden gelen Muhacirlerden ibarettir.
Sülaleler: İmahan oğulları, Gehreşenliler, Muratgiller, Özmenler, Avcılar Sülaleleri köyde meskûn durumdalar. Meşhur yemekeleri Tahıl ürünleri olan, Erişte, Hangel, Haşıl, Kete, Pişi, Nezik, hörre çorbası, Ummacalı helva, gagala, Kömbe, Fetir, etli yemekelerden Hasuda, Bozbaş, Süt ürünlerinden Gurut, Kaşar peyniri, yağlı yağsız peynirler, çeçil ve benzeri birçok süt ürününü sayabiliriz.
Köy yer adları sırasıyla şöyledir. Köyün önü, Napızlar, Gözeler, Kelle, Hıramlık, Sarı yokuş, Tepebaşı, Ziyaret, Büyük güney, Yılanlı kaya, Yastana, Büyükdere, Meheddinin deresi, Polatın çayırı, Kore, At giden dere, Mağaralı dere, Galaçalar, Terekli gaya, Garagaya, Sarı yokuş, Zeri deresi.
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Tutak / Esmer köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. 1912 yılında Esmer adını alarak köy statüsü kazanmıştır. Günümüzde Karapapak/ Terekeme yerleşimi. Köy halkı, Karapapak Türklerinden oluşmaktadır. 93 harbi sonrası Kafkasya'dan göçlerle gelenlerin kurduğu köyün ilk yerleşimcilerinin, Hamidiye tabyası komutanlarından bahadırların dedesi, kahraman bey olduğu bilinir. Geleneklerine sahiptirler.
Karapapak Türkleri Aşireti kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Ağrı iline 49 km, Tutak ilçesine 8 km uzaklıktadır. Köy arazisinin çoğu mera olmakla birlikte köyün yakın arazileri sulaktır. Piknik ve mesire alanı olarak ağrıda ilk tercih edilebilecek yerlerdendir. Murat nehri köyün yaklaşık 500 mt yakınından geçer. Nehirde bir geçit, şelale ve hemen altındaki derin gölü takiben inanilmaz güzellikteki kanyon göze çarpar. Yüksekliği yer yer 70 mt'yi bulur (kayabaşı). Köyden erzurum ve muş'a kestirme yollar vardır.
Esmer köyü 7. hamidiye alay kumandanı aynı zamanda o dönemin tutak kaymakamı şibil oğlu daştan beyin köyüdür. Efsane terekeme komutanlarından biridir onun ölümünden sonra Abdulkadir Bey alaya kumandanlık etmiştir. Kahraman bey daştan beyin kardeşidir. Kahraman bey sonra karsa yerleşmiştir. Ayrıca Bahadır ve Baltacı soy isimleri olanlar bu ailedendir. Aslen Gürcistan Borçalı kökenlidirler. Ağbaba terekemeleri ile birlikte Arpaçay’ın Taşbaşı köyüne yerleşirler. Fakat buradan da yine çıldırın suhara köyüne göç ederler. Burada da umdukları gibi bir yer olmayınca şimdiki yerleşim yerleri olan Ağrı Tutağa göçerler..
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Ama kışın ağrı il merkezine oranla daha sıcak olabilmektedir. Yazları ılık ve kurak olsa da, sadece yaz denebilecek dönem bir buçuk aydır. 15 Hazirandan itibaren güneşin sıcaklığı hissedilir. Ağustos ayı başlangıcıyla artık yeşil alan yok denecek kadar azalıp yerini sararmış otlara bırakır. Sonbaharın geldiği söylenebilir. Bölge, iklimi itibarıyla yoğun kış hazırlığı gerektirir. 20 Ekim itibarıyla geldiği kabul edilen kışın bitişi mayıs ortalarıdır. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Tutak / Geçimli köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür.1912 yılında Şemî ismini alarak köy statüsü kazanmıştır. 20. Yüzyıl başında kısmen Ermeni yerleşimi. Daha önce Karapapak / Terekeme iskân edilmişken göç, asimilasyon ve çeşitli sebeplerden dolayı günümüzde Kürt nüfus çoğunluktadır. Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi yoktur. Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur. Ağrı iline 60 km, Tutak ilçesine 20 km uzaklıktadır.
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi vardır ancak PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı vardır ancak sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Tutak / Gültepe köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. 1928 yılda Gültepe isimini alarak köy statüsü kazanmıştır. Köy halkı, Karapapak / Terekeme Türklerinden oluşmaktadır. 20. Yüzyıl başında Karapapak / Terekeme yerleşimi. Karapapak / Terekeme Türkleri Aşireti kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Geleneklerine sahiptirler. Ağrı iline 44 km, Tutak ilçesine 4 km uzaklıktadır.
Köyün kurucuları ilk Tutak iskanında Esmer köyünde iskan edilmişlerdir sonrasında Esmer köyünden ayrılarak Gültepe köyünü ve arazisini satın alıp oraya yerleşmişlerdir hepsi aynı Aileden olan içlerinde yabancı hiç kimsenin olmadığı bir köydür. Aile’nin kökeni Dağıstan Derbent karapapak Türklerindendir. 1827 Türkmençay anlaşmasından sonra Kars/Arpaçay’da iskan edilmiş sonrasında Şiviloğlu Daştanağa göçünde önce Esmere oradanda Kendi kurdukları Gültepe köyüne yerleşmişlerdir.
Köyün iklimi, Karasal iklim etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitim yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi vardır ancak PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Tutak / İsaabat köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köyüdür. 1928 yılında İsaabat ismini alarak köy statüsüne kavuşmuştur. Köy Karapapak/ Terekeme yerleşimidir. Köy adını Hacı İsa Beyden alır. Hacı İsa Bey Gürcistan Borçalı Aran Arıklısı köyü göçmenidir. Gürcistan Borçalı Bölgesi Tiflisin Bolnisi(Çörük Gamerli) ilçesi Aran Arıklı köyünden Karsın Çıldır ilçesine gelmiştir.
İlçeyle uyum sağlayamayan Hacı İsa ağa çıldırın Urta köyünden Pasinlerin yukarı Tahirhoca köyüne gelmiştir. Geçici ikametgâh olarak seçtiği bu köyden de tutağın isaabat köyünü ve isaabat yaylasını Ermenilerden satın almıştır. Bu yıllar Osmanlının 1890 yıllarına denk gelmektedir. Hacı İsa ağa Gürcistan Borçalıdan Türkiye ye göç eden ileri gelenlerindendir.
Hacı İsa ağa aynı zamanda iyi bir halk ozanıdır. Nitekim Çıldırın Urta köyünden göçünde yazdığı bir şiir Türk halk edebiyatında (At Üstü) diye adlandırılan çok bilinip çok söylenen bir daldır. Hacı İsa Beyin isaabatı yurt edinişinin hemen arkasından kurtuluş harbimizde bilinen Hamidiye alaylarının oluşumu vardır. Nitekim bu ailenin etrafında oluşan Hamidiye alayı hacı İsa ağanın oğlu Yarbay Abdulkadir beyin kahramanlığıyla ağrı tarihinde yerini almıştır. Yarbay Abdulkadir beyin Hınıs’taki şehadetinden sonra bu alay dağılmıştır.
Hacı İsa Bey Borçalıdan göç eden Türklere de hamilik yapmıştır. Ağrı iline 51 km, Tutak ilçesine 11 km uzaklıktadır. 1980 sonrası Doğu Anadolu’dan iç Anadolu’ya ve batı Anadolu’ya göçün bir ayağını da bu ailenin ileri gelenleri oluşturmuştur.
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır. Köyün içme suyu şebekesi var. Kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektirik ve sabit telefon vardır.
Tutak / Kılıçgediği (Hanik) köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. Köyün eski adı Hanik'tir. 1828 yılında Karapapak muhacirler iskân edildi. 1928 yılında köy statüsüne kavuşan Hanik 20.Yüzyıl başında Karapapak / Terekeme yerleşim yeri olmuştur. Ağrı iline 54 km, Tutak ilçesine 14 km uzaklıktadır. Orta Asya'dan gelerek Kuzey Kafkasya'ya yerleşen daha sonra Anadolu'ya göçmüş Karapapak Türklerinin kurduğu Karapapak /Terekeme Türk köyüdür.
Ermenilerin bölgeyi terk etmesiyle Cengiz Ailesi 93 harbinde (1877) Ardahan ilinin Çıldır ilçesinin Karakala köyünden gelerek köye yerleşmişlerdir. Çıldır'a da 1828 yılında imzalanan Türkmençay Antlaşması'ndan sonra Tiflis'ten (Borçalı-Saraçlı Köyü) gelmişlerdir. Cengiz Han'ın soyundan geldiklerine inandıkları için bu soyadı almışlardır. Köyün kurulu olduğu alanda 1828 yılından önce büyük bir Ermeni köyü olduğu söylenmektedir. Nitekim köyde Ermenilerin yasadığına dair kalıntılar vardır. Ermeni Mezarlığı denen bir mezarlık ve Ermenilerden kaldığı düşünülen, adını aldığı Han kalıntıları vardır.
Karapapak / Terekeme Türkleri Aşireti kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Terekeme (Karapapak) geleneklerini büyük ölçüde sürdürmüşlerdir. Dil özelliklerine tamamen muhafaza eden ender boylardan biridir. Geleneksel Kafkas oyunları ve geleneksel Orta oyununun örnekleri "oyunlar" da vardır. Düğünlerde zaman zaman köy seyirlik oyunları oynanmaktadır. Terekeme kültürüne has yemekler halen yapılmaktadır. Geleneklerine sahiptirler. Akrabalık bağları oldukça güçlüdür.
Yemekleri; (haşlanmış bulgur), Hangel (mantı, genellikle etsiz). Patatesli köfte, Ekmek aşı, Ayran aşı(yoğurtlu çorba). Hasuta (klasik sade un helvasının daha yağlı ve sulu hali). Kuymak, Kete (bulmacalada "bir tür eski çörek" olarak sıkça geçen ünlü börek), Pişi (yağda kızartılmış sade hamur), Ölü bağı, Mafiş vb. Gagala denilen tandır ekmeği meşhurdur.
Karakaya denilen yaylada her türlü yabani meyve yetişmektedir. Bu meyveler en çok; Yabani armut, elmadır. Daha yabani ve kıraç topraklarda insan eli bakım yapılmadan doğal meyvelerdir.
Köyün iklimi, Karasal iklim etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde, ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Tutak / Palandöken köyü:
Ağrı ilinin Tutak ilçesine bağlı bir köydür. 1912 yılında Palandöken ismini alarak köy statüsüne kavuşmuştur. 20. Yüzyıl başında Karapapak/Terekeme yerleşimi. Günümüzde karapapakların göç ve çeşitli nedenlerle köyden ayrılmasıyla Kürt nüfus çoğunluğu ele geçirmiştir. Kürt ve Karapapak nüfus birlikte yaşarken Türk halkın gidişiyle kısmen Kürtleşmiştir.
Bu köyde kalıp göçmeyen karapapaklarda kürtlerin arasında asimile olmuş ne kadar karapapak Türkü olduklarını unutmasalarda, gelenek görenek örf ve ananelerini en önemlisi dillerini yaşatmaktadırlar. Ağrı iline 24 km, Tutak ilçesine 16 km uzaklıktadır. Köyün iklimi, Karasal iklimin etki alanı içerisindedir.
Köyde ilköğretim okulu içme suyu şebekesi vardır.
Bu haberi paylaş